Darbe girişiminin ardından başlayan idam tartışmalarının hukuki alt yapısı var mı? Emekli Cumhuriyet Savcısı Gündüz Akgül bu soruya cevap vererek kafa karışıklığını gidermek için konuyu masaya yatırdı
15 Temmuz'un ardından Türkiye bir kez daha 'idam' cezası geri gelsin mi tartışmalarına sahne olmaya başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Parlamento ne karar verirse imzalarım' diyerek topu Meclis'e atmasının ardından, darbeciler için nasıl bir gelecek bekliyor sorusu da cevap bekleyen sorular arasında yerini aldı. Kafa karışıklığına neden olan konunun hukuki zeminde tartışılması için harekete geçen isimler arasında yargı kanadı da var.
Emekli Cumhuriyet Savcısı Gündüz Akgül Türkiye'nin imzaladığı uluslararası anlaşmalara dikkat çekerek, 'Meclis idam cezasını geri getirse bile darbecilerin idam edilemeyeceğine' vurgu yapıyor.
İşte Gündüz Akgül'ün idam tartışmalarına ışık tutan yazısı..
15.07.2016 gecesi Silahlı Kuvvetler içine sızan bir gurubun darbe girişiminde bulunması sonucu, 2004 yılında ülkemizde kaldırılan idam cezasının yeniden kabul edilmesi ve darbe girişiminde bulunanların idam edilmesi gündeme gelmiş bulunmaktadır?
Gerek Televizyon tartışma programlarında, gerekse medyada ve yurttaşlar arasında dile getirilen idam cezası konusunda yeterli bilgiye sahip olunmadığını gördüğümden bu konuda bir açıklama yapma gereğini duyuyorum?
Konuyu iki açıdan ele almak gerekmektedir?
1- Anayasa ve ceza yasamız açısından?
2- Avrupa insan hakları sözleşmesi ve ek protokolü açısından?
Ölüm cezası;
1- 07.05.2004 tarih ve 5170 sayılı yasa ile ölüm cezası Anayasamızdan, 14.07.2004 tarih ve 5218 sayılı yasa ile ceza yasamızdan çıkarılmakla, ülkemizde ölüm cezasının uygulanmasına son verilmiştir?
Ayrıca Türk Ceza Yasasının 2. Maddesinde suçta ve cezada kanunilik ilkesine göre, "Yasada yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz." Hükmü bulunmaktadır?
Bu hükme göre ölüm cezası yeniden getirildiği takdirde darbe girişimi sırasında bu ceza, ceza yasamızda olmadığı için sanıklara uygulanmaz?
Ayrıca Ceza yasamızın, zaman bakımından uygulamasını açıklayan 7. Maddenin 2. Fıkrasında, "Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur." Demektedir?
Bu hükme göre de Ölüm cezası suçun işlendiği tarihte yürürlükte olan Ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasından ağır olduğundan uygulama olanağı bulunmamaktadır?
Ayrıca Anasayamızın 90. Maddesinin son fıkrasında şu hüküm bulunmaktadır.
"Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. ?..Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır."
2-Ülkemiz, 20 Mart 1950'de Roma'da imzalanan ve 3 Eylül 1952'de yürürlüğe giren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini kabul ederek, 18 Mayıs 1954'de onaylamıştır?
Bu sözleşmenin 6. Ek protokolünün 1. Maddesi "Ölüm cezası kaldırılmıştır. Hiç kimse bu cezaya çarptırılamaz ve idam edilemez" demektedir?
Bu protokolün 2. Maddesinde bir devlet ancak savaş halinde ve savaş tehlikesi anında işlenen bir suç için ölüm cezası öngörebilir diyerek, savaş hali dışında ölüm cezasının uygulanmayacağını açıklamıştır?
Bu yasal hükümlerdende anlaşılacığ gibi ölüm Cezası yeniden kabul edilse bile darbe girişiminde bulunanlara uygulanması olanağı yoktur..
Bilgi olarak Sunmak istedim.
Gündüz AKGÜL
Emekli Cumhuriyet Savcısı