Körfez ülkelerinin Suudi Arabistan öncülüğünde dayak atmak için sıraya girdiği Katar'ı nasıl bir gelecek bekliyor? İzmir'in genç kalemi Bülent Uraz bu soruya cevap aradı
Bir ülke düşünün. İstanbul büyüklüğünde, 2 milyon nüfuslu, sanayisi olmayan ama dünya ekonomisine yaptığı yatırımlarla yön verebilen, global borsaların kontrolünü elinde tutabilen, küçücük boyutuyla dünya süper güçlerini korkutabilen?.
O ülke zamanında balıkçılık ile geçiniyordu. Birçok orta-doğu ülkesi gibi, o ülkede emperyalist güçlerin ellerindeydi. 1975 yılında tüm petrol işletmelerini millileştirerek zenginleşmek istedi ancak petro-dolar, yani ABD köle sistemine takıldı. 2005 yılında Qatar İnvestment Authority'yi kurdu ve dünyanın dört bir köşesinde milyar dolarlık yatırımlar yaptı. Airbus Group, Volkswagen, Porsche gibi dünya markalarına ortak oldu. Türkiye'de Digitürk'ü aldı, yetmedi kendi devlet (milli) bankasını ülkemize soktu, her yerde reklamını yaptı. QNB (Qatar National Bank) Finansbank olarak tanıttı. QNB markası ile onlarca banka satın aldı, ortak oldu. ABD'ye "ben petro-dolar sisteminin kölesi olmayacağım" demeye hazırlanıyordu ki ABD her zaman ki politikasını uyguladı.
Peki neden şimdi?
Katar'ın İran ile yakınlaşması, ABD başta olmak üzere batı dünyasının tekrar düşünmesine sebep oldu. Dünya doğalgaz yataklarının yarısına sahip bu 2 ülkenin ticari işbirliği ABD ekonomisine darbe vurabilir, dünya politikasını baştan değiştirebilirdi.
Trump harekete geçti ve ABD'nin her yıl milyar dolarlık silah sattığı Katar için "terörizmin finansmanı" yorumu yaptı. Ekonomi politikasına geç başlamasından dolayı petro-dolar sisteminden daha çıkamayan Suudi Arabistan aracılığı ile "adam ol, fişini çekerim" demeye getirtti.
ABD'nin bugün en büyük korkusu, Çin ve Orta-Doğu ülkelerinin dolar üzerinden ticaret yapmayı bırakması ve bundan dolayı oluşacak petro-dolar sisteminin bozularak ABD ekonomisini tekrardan krize sokması. Dünya'nın Çin'e birçok konuda muhtaç olduğunu, Katar'ın ise artık petrol ve doğalgaza muhtaç olmadığını düşünürsek?. Bide bunun yanında zor ama Katar'ın İran ile ticari işbirliği yaptığını düşünürsek? Vah ve vah, Orta-Doğu'da yeni bir savaşa doğru mu?
Rusya için ise, sonuçta doğalgaz pazarında en büyük rakibi saha dışı kalmak üzereydi. Ancak Qatar Investment Authority'nin Rusya'da ki inanılmaz yatırımları, Rusya'da ki son dönemlerde oluşan ekonomik istikrarsızlık ve ABD karşıt politikası onun hareket kabiliyetini kısıtlıyordu.
7 ülkenin diplomatik ilişkileri kesmesi ve ABD'nin tepkilerine rağmen, fitch krizin Katar'ın "AA" seviyesinde olan kredi notuna ani bir etkisinin olmayacağını açıkladı.
**Katar kişi başı milli geliri 90.000 dolar civarında