Kültürpark'a 'Hızır' kalkan!

İzmir Büyükşehir'de 2 numaralı koltuğun uzun süre sahibi olarak hizmet veren Ersu Hızır bir kez daha Aziz Kocaoğlu'yla ters düştü. Hızır'la Kocaoğlu arasında yaşanan görüş ayrılığının merkezinde ise Kültürpark yatıyor. Kocaoğlu'nun Yeni Kültürpark projesini sert bir dille eleştiren Ersu Hızır Yurt gazetesindeki köşesinden üst üste iki yazıyı bu konuya ayırdı.  

İşte Ersu Hızır'ın Kültürpark'a neden dokunulmaması gerektiğini anlatan o yazılar.

ANITKABİR'E SAHİP ÇIKTIĞINIZ GİBİ

İzmir'de sivil toplum örgütleri, TMMOB'ye bağlı odalar, kentsel bilince sahip,  çevreye duyarlı insanlar haklı bir mücadele sürdürüyorlar.

Bu yıl 85. kez kapısını ziyaretçilerine açan İzmir Enternasyonal Fuar'ının yapıldığı Kültürpark için, İzmir Büyükşehir Belediyesinin ihtisasa fuarlarını Gaziemir'de yapılan yeni fuar alanına almasından sonra hazırladığı yeni tasarımlar içeren Kültürpark projesinin uygulanmamasına yönelik bu mücadele.

Meslek odaları, sivil toplum örgütleri ve sosyal medyada "Kültürparkıma Dokunma" platformunu oluşturan İzmirliler, 1930'larda yangın alanlarının planlanması ile gerçekleştirilen 43 hektar (432.240 metrekare) büyüklüğündeki Kültürpark içerisindeki ağaçların kesilmemesi, yeni binaların yapılmaması, ekolojik yeşil alan örtüsünün bozulmaması, yeni ticari alanlara yer verilmemesini istiyorlar.

Kültürpark 1985 yılında Kültür Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından Doğal Sit alanı olarak tescil edildi.

2004 yılında rahmetli Başkan Piriştina döneminde İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 9210 sayılı kararı ve uygun görüşüyle Fuar işlevlerinin ihtiyaç duyduğu yapılar bitki ve yeşil dokunun bulunmadığı Mürselpaşa Caddesi kenarında İzmir Fuarı kent dışına taşındığında sökülebilecek şekilde bugün Atlas Pavyon olarak adlandırılan konstrüksiyon gerçekleştirilmiştir.

Büyükşehir Belediyesi hazırladığı yeni tasarımlar içeren projeyi ve maketini bir ay kadar önce fuar alanında kamuoyunun bilgisine sundu. Sunum sonrası tartışmaklar daha da hızlandı.

Büyükşehir belediyesi meslek odaları ve sivil toplum örgütlerinin itirazlarına rağmen projeyi gerçekleştirebilmek için İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu' na sundu.

27 Eylül'de Büyükşehir, Konak belediye yetkilileri ve TMMOB'ye bağlı meslek odası temsilcilerinin de katılımıyla gerçekleşen kurul toplantısında ilgilileri dinleyen kurul üyeleri yerinde inceleme kararı aldı.

Tartışmanın ana noktalarından biri; rahmetli başkan Piriştina döneminde ihtisas fuarlarının başka illere kaçmaması İzmir'de daha büyük organizasyonlar şeklinde yapılabilmesi için o dönemde yurt dışından getirilen sökülebilir konstrüktif hangarların yerine Büyükşehir Belediyesinin Kongre Merkezi yapmak istemesi.

Projede toplantı salonu olarak adlandırılsa da, Büyükşehir belediyesince yapılması öngörülen ciddi büyüklükteki kalıcı binanın içerdiği iki toplantı salonu bulunmakta. Bu salonlardan biri 2040 kişi diğeri 800 kişilik.

Mimarlar odası 2004 yılında fuar kent dışına taşınıncaya kadar geçici kullanım için yapılan sökülebilir konstrüktif hangarların fuar taşındıktan sonra işlevini yitirdiğine göre o zaman belediye yetkililerinin yazılı olarak da belirttiği şekilde sökülerek, Kültürpark'ın Kültür ve Sit özelliklerinin öne çıkartılması gerektiğini,

1990 yılında İzmir Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun Kongre Merkezi yapılmamasına ilişkin almış olduğu ilkesel kararı bulunduğunu,

Tarihi Sit alanlarında tasarım vb. gerekçelerle topoğrafyayı bozacak, değiştirecek (tepe, amfi vb.) müdahalelerin yapılamayacağının açıkça belirtildiğini,

2. Derece Doğal Sit Alanı ve Tarihi Sit Alanı olarak tescil edilmiş, bu özelliği ile doğal kültürel miras niteliğinde büyük bir kent parkı olan Kültürpark'ın İzmirlilerin sosyal ve spor aktivitelerini yaptığı, özgün yeşil alanları ve ağaçları ile kentin merkezinde nefes almasını sağlayan akciğerleri olduğunu vurgulayarak yeni inşaat ve ticari alan olmasına karşı çıkıyorlar.

Kamusal sorumlulukları gereği TMMOB'ye bağlı meslek odaları ve kentlilik bilincine sahip yurttaşlar toplumu ilgilendiren kentsel tasarım ve yaşam kriterlerini belirlemede, ticari kaygıların estetik kaygıların önüne geçmemesi için inisiyatiflerini kullanarak yasal sınırlar içerisinde demokratik mücadelelerini sürdürüyorlar.

Anıtkabir'de demokratik haklarını kullanarak plastik oyun alanlarını söktüren sivil inisiyatife destek verenlerin, Kültürpark konusunda meslek odalarının ve sivil toplum örgütlerinin verdiği mücadeleye de destek vereceklerine inanıyorum.

******    *******   *********

Bu da Ersu Hızır'ın Kültürpark hakkında yazdığı ikinci yazı.

KALICI YENİ İNŞAATA GEREK VAR MI?

Önceki yazımda 2. Derece Doğal Sit ve Tarihi Sit Alanı olarak tescil edilmiş, bu özelliği ile kent merkezinde Cumhuriyet döneminden miras olarak bırakılmış büyük bir kent parkı olan ve İzmirlilerin sosyal ve spor aktivitelerini gerçekleştirdiği, özgün ağaçları, yeşil örtüsü ve içerisinde barındırdığı kuş ve kara hayvanları ile insanların soluk almasını sağlayan Kültürpark içerisinde yeni inşaat ve ticari alan oluşturulmasının doğru olmadığını vurgulamıştım.

Bu yazıma çok sayıda olumlu tepki aldım. EGİAD Başkanı ve bazı iş adamları ise fuar içerisine kongre merkezi yapılması gerektiğini savundular. Onlara da niçin yapılmaması gerektiği konusundaki aşağıda sizlerle paylaşacağım düşüncelerimi anlattım.

Kent merkezinde ender bulunabilecek böylesi bir yeşil alanın inşaat vb. çalışmalarla zarar görmemesi gerektiğini,

Kültürpark'ın yeşil dokusunun sıklaştırılarak yaşlandığı belirtilen ağaçların yanına sökülmesi gerekenlerin yerine,  İzmir'e özgü yeni ağaçlar dikilerek kitlesel açık alan sporları ile halkın daha etkin kullanabileceği, sağlıklı yaşamayı, doğayı tanıyabileceği bir alan haline getirilmesinin kent ve kentli için önemli olduğunu,

İzmir'in çok değerli belediye başkanlarından Behçet Uz'un yapabilmek için kişisel olarak bir bankaya borçlanma girişiminde bulunduğu, İsmet İnönü'nün manevi desteği ve ülkenin maddi zorluklar içerisinde olmasına rağmen hükümetin maddi desteği ile gerçekleştirilen doğa ve kültür mirası bir fuar alanı olduğunu unutmamak gerektiğini,

İhtisas fuarlarının Gaziemir'deki fuar alanına taşınmasından sonra bu konuda sohbet ettiğim birçok kişinin özlem ve beklentisinin bu olduğunu,

"Kültürpark'a Dokunma" platformu altında meslek odaları sivil toplum örgütleri ve kentlilik bilincine sahip binlerce İzmirlinin buluşmasının ana sebeplerinin bunlar olduğunu belirttim.

Kaygılarımı;

Kültürpark içerisine adına ister kongre merkezi ister büyük toplantı salonları ve sergi alanına sahip mekân deyin kalıcı yeni inşaat yapmak neden gerek duyuldu?

Çağımızda kongre merkezlerinin  (toplantı salonları ve sergi salonları) tek başına işlevsel olmadığını,

Kongre merkezlerinin bulunduğu bina içerisinde veya yakınında kafeler, alışveriş merkezleri tesis edilerek gelenlerin alışveriş, sosyal vb. diğer ihtiyaçlarını karşılayabileceği mekânlar oluşturulması gerektiğini,

Bu bütünselliği sağlamayan toplantı yerlerinin tercih edilmediğini atıl kaldığını,

İkinci Derece Doğal Sit olan Kültürpark içerisinde böyle mekânlar oluşturulamayacağına,

Bu ihtiyaçların karşılanmasının Basmane bölgesinde bu gün mümkün olmadığına göre;

Yeni bir yapılaşmaya mı gidileceği yoksa yeni yapılması öngörülen bir yerle mi bütünleşme öngörüldüğünü, bunun belirtilmediğini belirttim.

Böyle bir binanın yapılması durumunda yeşil bitki örtüsü ve çevreye vereceği zararlar dışında bir başka konuya daha dikkatlerini çekmeye çalıştım.

Bir an için;

Kongre binası yapıldı, sergi ve toplantı salonları doldu, o zaman aynı anda en az 3 bin kişinin oraya geleceğini bunların yarısının araçla gelmesi durumunda yolların bu taşıt trafiğini nasıl kaldıracağını, bu gün dahi yeterli olmayan otoparkların o zaman hiç yetmeyeceğini ve fuar yeşil alanlarının yavaş yavaş yok edilmek durumunda kalacağını belirttim.

1989 yılında Kültürpark içerisinden Fuarların ayrılarak yapılması öngörülen Karşıyaka Büyük Çiğli bölgesindeki alanın imar planı değişikliği ile konut alanına dönüştürüldüğünü, Mavişehir bölgesinde belediyenin yetkisini Bakanlığa devrederek yeni yapılaşmaların önünü nasıl açtığını biliyoruz.

TMMOB'ye bağlı meslek odalarının önerdiği şekilde Kültürpark için koruma imar planı yapılmasını, doğal ve ekolojik yapısının korunması yönünde ki çabaları destekliyorum.